2016

AB Dönem Başkanlığı görevini Hollanda üstlendi. Hollanda Dönem Başkanlığı, on sekiz ay sürecek olan Hollanda, Slovakya, Malta “Üçlü Programı”nın (Trio) ilk ayağını oluşturuyor. AB’nin bir anlamda önümüzdeki 18 aylık süreçteki gündemini yansıtan Hollanda, Slovakya Malta Üçlü Programı’nın temel önceliklerini büyüme ve rekabet edebilirlik; istihdam; Enerji Birliği; özgürlük, güvenlik ve adalet; AB’nin küresel aktör olarak rolünün geliştirilmesi; vatandaşların salahiyeti ve güvenliği oluşturuyor. 

Bankacılık Birliği’nin ikinci ayağını teşkil eden Tek Çözümleme Mekanizması  tamamen uygulamaya girdi.  Söz konusu mekanizma ile AB’de mali sorunlar yaşayan bankaların zamanında ve etkili bir şekilde kurtarılması ve çözümlenmesi için bir çerçeve oluşturularak finansal sistemin dayanıklılığının güçlendirilmesi ve yeni mali krizlerin meydana gelmesinin önlenmesine katkı sağlanması amaçlanıyor. Temel düzenlemelerinin Banka Kurtarma ve Çözümleme Yönergesi ile gerçekleştirildiği Tek Çözümleme Mekanizması Tek Çözümleme Kurulu ve Tek Çözümleme Fonu ile işlerlik kazanıyor. Tek Çözümleme Kurulu, mali sorunları bulunan bankaların çözümlenmesinin planlanması ve yürütülmesi amacıyla tam yetkiye sahip olarak faaliyet göstermeye başladı.

İsviçre’nin Davos kasabasında düzenlenen 46’ncı Dünya Ekonomik Forumu 100'den fazla ülkeden devlet ve hükümet başkanları, bakanlar ve uluslararası kuruluş başkanlarının katılımıyla gerçekleştirildi. Dört gün süren zirvede siyaset ve iş dünyası liderlerinin yanı sıra STK temsilcileri, kanaat önderleri de bir araya geldi. Bu yılki teması “Dördüncü Sanayi Devrimi” olan zirvede 10 yıllar önce başlayan sanayi dönüşümünün, yapay zekâ ve robotlar ile birlikte dijital teknoloji sonucu ortaya çıkan yeni şekli ele alındı. Bu gelişmelerle birlikte dünya ekonomisini etkileyen acil sorunların da tartışıldığı zirvede mülteci krizi gündemin ön sıralarında yer aldı.

Portekiz’de yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde bağımsız aday Marcelo Rebero de Sousa ilk turda oyların yaklaşık yüzde 53’ünü alarak seçimin galibi oldu. 1974 yılından bu yana üyesi ve kısa bir dönem lideri olduğu merkez sağ Sosyal Demokrat Parti (PSD) ile yine sağ görüşlü Demokratik Halk Partisi’nin (PP) desteğini alan Marcelo, ülke genelinde her bölgenin birincisi olarak çıktı. Seçime 9 milyon seçmenin yalnızca yaklaşık yüzde 48’i katılırken, Portekiz halkının son yıllarda yapılan siyasi seçimlere ilgisizliğinin devam ettiği görüldü.

Avrupa Komisyonu tarafından yayımlanan 2016 Kış Dönemi Ekonomik Tahmin Raporu, AB ekonomisinin toparlanmada dördüncü yılına girerken büyümenin iç tüketimin desteğiyle ılımlı bir şekilde sürdüğünü ifade ediyor. Avro Alanı’nda büyümenin geçen yıl yüzde 1,6’dan bu yıl 1,7’ye ve 2017’de yüzde 1,9’a yükseleceği tahmin ediliyor. AB’nin ise ekonomik büyüme tahminin bu yıl yüzde 1,9 ile sabit kalırken gelecek yıl yüzde 2’ye yükselmesi bekleniyor. Düşük petrol fiyatları, olumlu finansman koşulları ve avronun düşük döviz kuru gibi büyümeye etkin eden faktörlerin daha fazla güçlenmesi ve tahmin edilenden daha uzun süre etkili olması öngörülüyor. 

Bosna-Hersek, AB üyelik başvurusunda bulundu. Üyelik başvurusunu AB’nin Dönem Başkanı Hollanda’nın Dışişleri Bakanı Bert Koenders’e sunan Bosna-Hersek Üçlü Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Dragan Covic, AB üyeliği dışında bir alternatif görmediklerini ve 2016 yılı içerisinde ekonomik ve sosyal koşulları iyileştirerek AB yolunda inandırıcı adımlar atmada kararlı olduklarını kaydetti. Covic, Bosna-Hersek’in 2017 yılı ortasına kadar aday ülke ilan edilmesini, haziran ayında ise NATO’nun Üyelik Eylem Planı’nı harekete geçirmesini beklediklerini söyledi.

AB’ye 1973 yılından beri üye olan İrlanda’da genel seçimler yapıldı. Hiçbir partinin tek başına iktidar olmadığı genel seçimlerde, Başbakan Ensa Kenny’nin partisi Fine Gael’in oy kaybetmesine rağmen birinci parti konumunu korurken, koalisyon ortağı İşçi Partisi’nin yarışta dördüncü sıraya geriledi. Fine Gael 50, İrlanda Cumhuriyetçiliği merkez-sol ideolojisindeki Gerry Adams’ın partisi Sinn Fein 23 ve İşçi Partisi 7 sandalye kazandı. 

Avrupa Komisyonu, Avrupa Sömestri kapsamında 26 AB üye ülkesine ilişkin ekonomik değerlendirme raporlarını yayımladı. Bu raporlarda 18 üye ülkeye yönelik derinlemesine gözden geçirme raporları da yer alıyor. Derinlemesine gözden geçirmeye tabi olan üye ülkeler arasında; Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Hırvatistan, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Macaristan, İrlanda, İtalya, Hollanda, Portekiz, Romanya, Slovenya, İspanya, İsveç ve İngiltere yer alıyor. 

Almanya’da Baden-Württemberg, Renanya-Palatina ve Saksonya-Anhalt eyaletlerinde gerçekleştirilen yerel seçimlerin sonuçları göçmen karşıtı tavrıyla bilinen AfD Partisinin (Alternative für Deutschland) hızlı yükselişini gösteriyor. Seçim sonuçları AfD’nin her üç eyalet meclisine girmeye başardığını gösteriyor.

Mortgage Kredilerine İlişkin Yönerge yürürlüğe girdi. 4 Şubat 2014 tarihinde kabul edilen söz konusu yönerge ile tüketicinin korunmasını geliştirmek amacıyla kreditörleri AB genelinde sorumlu davranmaya yönlendiren kurallar getiriliyor. 

Belçika’nın başkenti Brüksel’de, Zaventem Havaalanı ile AB kurumlarına oldukça yakın Maelbeek metro istasyonunda gerçekleşen terör saldırılarında 38 kişi yaşamını yitirirken 170 kişi yaralandı. 

Panama Belgeleri olarak bilinen uluslararası vergi yolsuzluğu skandalına adı karışan İzlanda Başbakanı Sigmundur David Gunnlaugsson görevinden istifa ettiğini açıkladı. Ülkede giderek artan tepkiler üzerine İzlanda Başbakanı Sigmundur David, Cumhurbaşkanı Olafur Ragnar Grimsson’a Parlamentoyu lağvetmesini ve erken seçime gidilmesini teklif etti ancak teklifi reddedilince istifa kararı aldı.

Avrupa Yatırım Planı kapsamında Yunanistan'da ilk projenin uygulanması için start verildi. Söz konusu proje Ar-Ge ve yenilikçilik alanında uygulanacak. Yunanistan'ın başta KOBİ'ler olmak üzere turizm ve gıda gibi stratejik sektörlerin bankalar ve aracı kurumlar vasıtasıyla Avrupa Yatırım Planı'ndan yararlanabileceğine işaret edildi. Şimdiye kadar AB'de Avrupa Stratejik Yatırım Fonu kapsamında Avrupa Yatırım Bankası tarafından 7,8 milyar avro tutarında 57 proje onaylandı.

Sırbistan’da gerçekleştirilen erken genel seçimleri, Başbakan Aleksandar Vucic liderliğindeki Sırp İlerici Partisi (SNS) kazandı. Katılım oranının yüzde 56 olarak kaydedildiği seçimlerde, resmi olmayan sonuçlara göre, SNS oyların yüzde 48,6’sını alırken, Dışişleri Bakanı Ivica Dacic liderliğindeki Sırp Sosyalist Partisi ve Birleşik Sırbistan (SPS-JS) grubu yüzde 11,2’lik oy oranı ile ikinci sırada yer aldı. Uluslararası Eski Yugoslavya Ceza Mahkemesi’nin geçtiğimiz ay hakkında beraat kararı verdiği Vojislav Šešelj liderliğindeki Sırp Radikal Partisi (SRS) ise yüzde 8’lik oy oranı ile en yüksek oyu alan üçüncü parti oldu.

Türkiye ve AB arasında ekonomik ilişkileri geliştirmek ve iki tarafın iş dünyası temsilcilerini bir araya getiren bir platform oluşturmak amacıyla başlatılan AB-Türkiye Yüksek Düzeyli Ekonomik Diyaloğun ilk toplantısı İstanbul ve Ankara’da gerçekleştirildi. Toplantıda Türkiye-AB ilişkilerinin güçlendirilmesinde Türkiye’nin aleyhine işleyen vize ve taşıma kotalarının kaldırılması, Gümrük Birliği’nin güncellenmesi ve Türkiye’nin AB katılım müzakere sürecine hız verilmesinin gerektiği işaret edildi. Bundan başka Türkiye’nin TTIP sürecine dahil edilmesinin de gerektiği dile getirildi. 

AB’de bulunan şirketlerin daha kolay ticaret yapmalarını ve tüketicilerin yasa dışı ve taklit ürünlere karşı daha iyi korunmalarını sağlayacak yeni gümrük kuralları yürürlüğe girdi. Söz konusu kurallar ticarete ilişkin güvenlik ve fikri mülkiyet kurallarının güçlendirilmesi açısından da önem teşkil ediyor. Yeni Birlik Gümrük Kodu (Union Customs Code) kapsamında belirlenen kurallara göre, ürünlerin tüketicilere daha hızlı ve daha ucuza ulaştırılması amaçlanıyor. 

Avrupa Komisyonu, Bahar 2016 Ekonomik Tahmin Raporunu yayımladı. AB ekonomisinde büyümenin geçen dönemde olduğu gibi yine mütevazı bir düzeyde seyretmesi bekleniyor. AB’nin önde gelen ticaret ortaklarının performansı azalırken önümüzdeki dönemde GSYİH’nin, Avro Alanı’nda 2016’da yüzde 1,6 ve 2017’de yüzde 1,8 oranında; AB’de ise sırasıyla aynı yıllarda yüzde 1,8 ve yüzde 1,9 olacağı tahmin ediliyor. AB üye ülkelerinin büyük bir bölümünde 2016 ve 2017’de ekonomik büyümede artışı bekleniyor. İşsizlik oranının ise Avro Alanı’nda 2015’te yüzde 10,9’dan 2016’da yüzde 10,3’e ve 2017’de yüzde 9,9’a düşmesi; AB’de ise 2015’te yüzde 9,4’ten 2016’da yüzde 8,5’e ve 2017’de yüzde 8,5’e inmesi bekleniyor.

Avrupa Komisyonu, kitlesel fonlamaya (crowd funding) ilişkin bir rapor yayımladı. Söz konusu raporda, kitlesel fonlamanın, görece düşük hacimde olmasına karşın hızla artış gösterdiği ve uygun bir şekilde düzenlendiği takdirde uzun vadede KOBİ'lerin ve yeni işe başlayan işletmelerin finansmanı için temel kaynak olabileceği ifade ediliyor. AB üye ülkelerinin, sektörün büyümesi için ulusal çerçeveleri uygulamaya koymaya ve yatırımcıların uygun bir şekilde korunmasını sağlmaya başladıkları belirtiliyor. 

AMB, bankanın merkezinin bulunduğu Frankfurt'ta yapılan toplantıda 500 euroluk banknotların tedavülden kaldırılmasını kararlaştırdı. Karara göre, 2018 yılının sonundan itibaren 500 euroluk banknotların arzına son verileceği açıklandı. Banka, 500 euroların tedavülden kaldırılması ile terörizmin finansmanı ve kara para aklamaya karşı mücadelenin sertleştirilmesini hedefliyor.

Avro Grubu, Yunanistan’ın makroekonomik uyum programını gözden geçirmek üzere bir araya geldi. Avro Grubu yetkilileri, Yunanistan’ın makroekonomik uyum programı performansına ilişkin olarak reformların artırılması ve beklenmedik durum planlarına yönelik yeni bir mekanizma kurulması gerektiğine dikkat çektiler. Makroekonomik uyum programına ilişkin gerçekleştirilen ilk gözden geçirme sonucunda, önkoşulları yerine getirmesinin ardından Yunanistan’a daha fazla mali yardımın verilmesine karar verildi. Avro Grubu toplantısında ayrıca emeklilik sistemi, gelir vergisi ve KDV, kamu sektöründe çalışanların maaşları, özelleştirme stratejisi ve batık kredileri kapsayan yeni bir reform paketi kabul edildi.

Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY), parlamento seçimleri için sandığa gitti. Katılım oranının yüzde 67,7 oranında kaydedildiği seçimlerde, GKRY lideri Nikos Anastasiadis'in merkez sağ görüşlü Demokratik Seferberlik Partisi (DİSİ) oyların yüzde 30,7'sini alarak birinci olurken, komünist görüşlü Sol Yeni Güçler (AKEL) oyların yüzde 25,6'sını alarak seçimleri ikinci sırada tamamladı. Resmi olmayan sonuçlara göre, 56 sandalyeli Rum parlamentosuna; DİSİ'nin 19, AKEL'in 15, DİKO'nun 9, EDEK'in 3, Vatandaşlar İttifakı'nın 3, Dayanışma Hareketi'nin 3, Çevreciler Hareketi'nin 2 ve ELAM'ın 2 milletvekili soktuğu belirtildi.

Avusturya'da düzenlenen Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turunun galibi Yeşiller Partisi adayı  Alexander Van der Bellen oldu. 24 Nisan 2016 tarihinde yapılan seçimlerin birinci turunda ilk sırada yer alan Özgürlük Partisi adayı Norbert Hofer’in salt çoğunluğu elde edememesi sonucunda seçimler ikinci tura kalmıştı. Başa baş geçen ikinci turun sonucunu, posta yoluyla gönderilen oylar belirledi ve Yeşiller Partisi adayı Van der Bellen yarışı galip bitirdi. Avusturya Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin en önemli gündem maddesi Avrupa'nın içinde bulunduğu göçmen krizi idi.  

G7 Zirvesi ABD, İngiltere, Fransa, Japonya, Kanada, Almanya ve İtalya’nın devlet ve hükümet başkanlarının katılımıyla, Japonya’nın Kaşikojima Adası'nda  gerçekleştirildi. Zirveye ayrıca Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker ve AB Konseyi Başkanı Donald Tusk da katıldı. Zirvede ticaret, göç, terörle mücadele, Ukrayna-Rusya ilişkileri, yolsuzluk, iklim değişikliği, sağlık, dijital ekonomi gibi birçok küresel ekonomik ve dış politika konuları ele alındı.

Avrupa Komisyonu, 2016 Yakınsama Raporunu (Convergence Report) yayımladı. Yakınsama Raporları AB Konseyinin, bir üye ülkenin Avro Alanı’na dâhil olması için gerekli koşulları yerine getirip getirmediğine karar vermesinde temel teşkil ediyor.   Raporlarda henüz avroyu para birimi olarak kabul etmemiş AB üye ülkelerinin ekonomik yakınsama dereceleri değerlendiriliyor. Avrupa Komisyonu bu yıl değerlendirmeye tabi tutulan ülkelerin hiçbirinin (Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Hırvatistan, Macaristan, Polonya, Romanya, İsveç) Avro Alanı’na dâhil olmak için gerekli koşulları tam olarak yerine getirmediği sonucuna vardı.

Avro Alanı Maliye Bakanlarından oluşan Avro Grubu toplantısında IMF Başkanı Christine Lagarde, IMF’nin Avro Alanı’na ilişkin ekonomik görünümü hakkında değerlendirmesini açıkladı. Avro Alanı’nda ekonomik toparlanmanın devam ettiğine işaret eden Lagarde, Avro Alanı’nın yapısal reformlara, yatırımlara, finans sektörü reformlarına odaklanması gerektiğini belirtti. IMF’nin değerlendirmelerine göre, Avro Alanı’ndaki toparlanma eğilmelerinin rehavete yol açmaması gerektiği ancak orta vadeli ekonomi görünüm halen zayıf bulunuyor.

İngiltere’de yapılan referandum, AB üyeliğinden ayrılma yanlılarının zaferi ile sonuçlandı. Yüzde 72,2 oy oranı ile yaklaşık 30 milyon kişinin katıldığı referandumda, seçmenlerin yüzde 52’si AB üyeliğinden ayrılma yönünde oy kullandı. Sonucun ardından, AB yanlısı İngiltere Başbakanı David Cameron istifa kararı aldı. Söz konusu referandum, İngilizlerin yakın tarihlerinde verdikleri en önemli siyasi kararı oluşturuyor. 

20 Aralık 2015 tarihindeki genel seçimlerin ardından 6 ay sonra tekrar seçime gidilen İspanya’da erken genel seçimler gerçekleştirildi. Seçimlere katılım oranının yüzde 70 olarak açıklandığı İspanya’da, bir önceki genel seçimlerin de galibi olan Halk Partisi (Partido Popular) bu seçimde de ilk sırada yer alsa da tek başına hükümeti kuracak çoğunluğu yakalayamadı. Halk Partisi mecliste 122 olan sandalye sayısını 137’ye çıkarttı. Diğer partilerin meclisteki sandalye dağılımına bakıldığında,  İspanya Sosyalist İşçi Partisi 85, Podemos  71 ve Ciudadanos Partisi de 32 sandalye elde etti. 

Slovakya, AB Konseyi Dönem Başkanlığı’nı Hollanda’dan devraldı. 2004 yılında AB üyesi olan, 2007 yılında Schengen Bölgesi’ne entegre olan ve 2009 yılında ise Avro Alanı’na dâhil olan Slovakya, ilk kez AB Konseyi Dönem Başkanlığı’nı yürütme görevini üstleniyor. Slovakya’nın AB Konseyi Dönem Başkanlığı önceliklileri ise şu şekilde:

- Ekonomik anlamda güçlü bir Avrupa;

- Modern Tek Pazar;

- Sürdürülebilir Göç ve Sığınma Politikası;

- Küresel aktör olarak Avrupa. 

NATO Zirvesi Polonya’nın ev sahipliğinde Varşova’da gerçekleştirildi. NATO Varşova Zirvesi’nin gündeminde doğu cephesinde Rusya’nın varlığı, güney cephesinde ise IŞİD’in ve çökmüş devletlerin ortaya koyduğu terör tehdidinin yanı sıra, göç ve siber güvenlik konuları yer aldı.

18’inci AB-Çin Zirvesi, AB Konseyi Başkanı Donald Tusk, Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker’in ve Çin Halk Cumhuriyeti Başbakanı Li Keqiang’ın katılımıyla Pekin’de gerçekleştirildi. Zirvede ikili ilişkilerin yanı sıra, bölgesel ve küresel konular ile bu yıl Eylül ayında Çin’in ev sahipliğinde yapılacak G20 Zirvesi önemli gündem maddeleri arasında yer aldı.

Birleşik Krallık’taki Brexit referandumunun ardından Başbakanlık görevinden ve Muhafazakâr Parti’nin Genel Başkanlığı’ndan ayrılan David Cameron’un yerine, Theresa May, Başbakan olarak resmen göreve başladı. 59 yaşındaki Theresa May, Muhafazakâr Parti içerisinde yapılan ön seçimlerde rakiplerini geride bırakmış ve kendisinden sonra en çok desteği alan Enerji Bakanı Andrea Leadsom’un daha sonra yarıştan çekilmesi üzerine başbakanlık yarışında tek başına kalmıştı.

Fransa’nın Nice kentinde 14 Temmuz Ulusal Günü kapsamındaki kutlamalar sırasında silah ve bomba yüklü kamyon ile gerçekleşen saldırı 84 kişinin hayatını kaybetmesine, yüzlerce kişinin de yaralanmasına sebep oldu.

15 Temmuz 2016 tarihinde Türkiye’de darbe girişiminde bulunuldu. Tüm demokratik kurumlar, siyasi partiler ve ekonomik çevreler tarafından kınanan darbe girişimi, Türk Silahlı Kuvvetleri ve Emniyet Genel Müdürlüğü personelinin gerçekleştirdiği operasyonlar sonucunda ve halkın desteğiyle bastırıldı. Darbeye katılanlar teslim oldu. 

AB Ekonomi ve Maliye Bakanları Konseyi üye ülkelerin ekonomi, istihdam ve maliye politikalarına yönelik 29 Haziran 2016 tarihinde kabul edilen tavsiyeleri yayımladı. Söz konusu tavsiyelerin yayımlanmasıyla birlikte üye ülke ekonomi politikalarının izlenmesine ilişkin 2016 yılı Avrupa Sömestri de sona erdirilmiş oldu.

Konsey, üye ülkelere yönelik tavsiyeler kapsamında İspanya ve Portekiz’in Avrupa Komisyonu tarafından belirtilen aşırı bütçe açıklarına yönelik etkili eylemlerde bulunmadıkları sonucuna vardı. Konsey, bu iki ülke tarafından kamu açıklarının öngörülen tarihe kadar AB’nin referans değeri olan GSYİH’nin yüzde 3’üne indirilmesi hedefinin gerçekleştirilemeyeceği sonucuna varırken, iki ülkenin, önerilen mali eylemleri yeterince yerine getirmediklerini kaydetti. AB’nin İşleyişine İlişkin Antlaşma’nın 128’inci Maddesi uyarınca, Konsey tarafından birtakım yaptırımların uygulanması öngörülüyor. 

İtalya’nın Accumoli kentinde 6,2 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Depremde 267 kişi hayatını kaybetti ve yaklaşık 400 kişi yaralandı.  

Fransa’nın tanınmış isimlerinden Ekonomi Bakanı Emmanuel Macron istifa etti. Elysee Sarayı tarafından yapılan açıklamada istifasını Cumhurbaşkanı François Hollande’a sunan Emmanuel Macron’nun yerine Fransa’nın Finans Bakanı Michel Sapin’ın getirileceği belirtildi. Macron’un 2017’de yapılacak Cumhurbaşkanlığı seçiminde aday olması bekleniyor.

Haziran 2014’te başlattığı devlet yardımı soruşturmasını sonuçlandıran Avrupa Komisyonu, İrlanda Hükümeti’nin Apple şirketine AB yasalarına aykırı bir vergi ayrıcalığı tanıdığı gerekçesiyle, şirketin 13 milyar avro vergiyi geri ödemesi gerektiğine hükmetti. Apple’ın İrlanda Hükümeti’ne ödemesi öngörülen 13 milyar avroluk ceza, Avrupa Komisyonunun bu güne kadar kestiği en yüksek vergi cezası olma özelliği taşıyor. Ceza için istenen toplam tutarın, Avrupa Komisyonunun bugüne kadar buna benzer cezalar için talep ettiği tutarın tam 40 katına tekabül ettiği belirtiliyor. Komisyon tarafından yapılan açıklamaya göre şirketin eksik ödediği vergileri, AB'ye değil, İrlanda Hükümeti’ne ödemesi öngörülüyor. Bu kararla Komisyon tarafından vurgulanmak istenen esas noktayı; tüm şirketlerin vergilerini kârlarını sağladıkları yerde ödemeleri ve AB üyesi ülkelerin vergilerle şirketlere menfaat sağlamasının önüne geçilmesi oluşturuyor. AB devlet yardımı kurallarının AB piyasalarındaki her şirkete uygulanması ve vergilendirmede şirketlerin eşit koşullarda rekabet etmelerinin sağlanabilmesi de Komisyonun hedefleri arasında yer alıyor.

G20 Zirvesi Çin’in Hangzhou kentinde gerçekleştirildi. Zirvenin sonuç bildirgesinde, uluslararası ticaret ve kalkınmanın canlandırılması, yoksulluğun ortadan kaldırılması, kapsayıcı ve sürdürülebilir küresel kalkınma, yenilikçi ekonomik büyüme, terörle ortak mücadele ve istihdamın artırılması konularına dikkat çekildi. Bildirgede ayrıca, BM’nin 2030'a kadar dünyada yoksulluğun ortadan kaldırılması hedefine yönelik atılacak adımlara yer verildi.  Zirvede yer bulan bir konu ise yapısal reformlar oldu.

Yapısal reformların, G20'nin sürdürülebilir, güçlü ve dengeli ekonomik büyüme hedefi için vazgeçilmez olduğu ifade edilirken, bu konudaki öncelikler dokuz madde altında ele alındı:

- Uluslararası ticaret ve yatırımın canlandırılması;

- İstihdam reformlarının teşviki, eğitim ve becerilerden yararlanma;

- İnovasyonun teşviki;

- Altyapının iyileştirilmesi;

- Finansal reformların desteklenmesi;

- Rekabetin desteklenmesi ve ticaret ortamının iyileştirilmesi;

- Finans sisteminin iyileştirilmesi ve güçlendirilmesi;

- Çevresel sürdürülebilirliğin güçlendirilmesi;

- Kapsayıcı kalkınmanın desteklenmesi;

- Çin para biriminin IMF’nin özel çekme hakkı sepetine alınması.

Avrupa Komisyonu, lobicileri kayıt altına almayı amaçlayan ve üç AB kurumunda da geçerli olacak zorunlu Şeffaflık Kaydı (Transparency Register) teklifini sundu. Lobicilerin zorunlu kayıt sistemine tabi tutulmasını ve lobicilik faaliyetlerinin daha şeffaf şekilde yürütülmesini amaçlayan teklif kapsamında, üç AB kurumu olan Avrupa Komisyonu, Avrupa Parlamentosu ve AB Konseyi lobicilerinin kayıt sistemine katılmaları için teşvik edici çalışmalarda yer alması bekleniyor. 

Avrupa Komisyonu, AB genelinde yüzde 8,6 olan işsizlik oranının Mart 2009’dan bu yana en düşük seviyede olduğunu açıkladı. Komisyon verileri ayrıca, 2016’nın ikinci çeyreğinde bir önceki yıla kıyasla 2,2 milyonu Avro Alanı’nda olmak üzere, AB’de toplam 3,2 milyon kişi için istihdam yaratıldığını ortaya koyuyor. Bu, geçen yıla kıyasla AB'de 1,6 milyon daha az kişinin işsiz olduğu anlamına geliyor. Buna göre, istihdam neredeyse tüm üye ülkelerde arttı; Hırvatistan’da hafif bir düşüş kaydedilirken, Finlandiya'da ise durakladı. AB'de istihdam, 2008 seviyesinin üzerinde, ancak Avrupa 2020 Stratejisi’nde belirlenen yüzde 75 hedefinin gerisinde kaydedildi. Buna karşılık, istihdam oranında üye ülkeler arasında büyük farklılıklar bulunması dikkat çekiyor. 

Litvanya’da düzenlenen parlamento seçimlerinin ikinci turunda, Yeşiller ve Çiftçiler Birliği (LVZS) galip oldu. Litvanya Merkez Seçim Kurulunun (LRK) açıkladığı resmi sonuçlara göre, 141 sandalyeli parlamentoda Yeşiller ve Çiftçiler Birliği, 54 koltuk elde etti. Yeşiller ve Çiftiler Birliği ile yeni koalisyon hükümetini oluşturacak Hristiyan Demokratlar ve Vatan Birliği Partisi (TS-LKD) parlamentoda 31 sandalye elde ederken, hâlihazırda iktidarda bulunan Sosyal Demokrat Partisi (LSDP) ise 17 milletvekili ile parlamentoda üçüncü sıraya geriledi. Liberal Hareket (Sajudis) ise 14 ve AB karşıtı olarak bilinen Düzen Adalet Partisi (TT) de 8 sandalyeye hak kazandı. 

AB’nin Kanada ile 7 yıldır müzakere ettiği Kapsamlı Ekonomik ve Ticaret Anlaşması (Comprehensive Economic and Trade Agreement, CETA) Brüksel’de imzalandı. AB-Kanada Zirvesi’nde, CETA’yı AB Konseyi Başkanı Donald Tusk, Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker, Kanada Başbakanı Justin Trudeau ve AB Dönem Başkanı ve Slovakya Başbakanı Robert Fico imzaladılar. CETA’nın, Avrupa Parlamentosu’nda onaylanmasını takiben, 2017 yılının başında geçici olarak başlaması öngörülüyor. Anlaşmanın yürürlüğe girmesi için AB’nin üye ülkelerinin parlamentolarında tekrar onaylanması gerekiyor. CETA yürürlüğe girdiğinde, AB ile Kanada arasındaki gümrük vergilerinin yüzde 98’inin ortadan kaldırılacağı, karşılıklı ticaret hacminin ise yıllık 12 milyar avro artacağı ve istihdam ve büyümeye katkı sağlayacağı tahmin ediliyor. 

ABD Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin galibi Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump oldu. ABD başkanını belirleyen Seçiciler Kurulu delege sayısında 270 eşiğini geçerek 290’a ulaşan Trump, ABD’nin 45’inci Cumhurbaşkanı seçildi. Demokrat Partinin adayı Hillary Clinton ise seçiciler kurulu üyelerinin 228’ini elde etti. Donald Trump’in 20 Ocak 2017 tarihinde ABD’nin yeni başkanı olarak göreve başlaması öngörülüyor. 

Avrupa Komisyonunun yayımladığı Sonbahar Dönemi Ekonomik Tahmin Raporu AB ekonomisinin 2016 ve gelecek 2 yılda mütevazı bir büyüme trendi içinde olacağını ortaya koydu. Geçmişte yaşanan ekonomik ve mali krizin yarattığı etkilerin varlığını sürmesi ve artan yüksek belirsizlik ortamının büyümeyi aşağı çeken unsurlar olduğu belirtildi. Britanya’nın referandum sonucu AB’den ayrılma kararının ülkeye ve AB’ye kısa vadede beklenen kadar etki yaratmadığı gözlemlendiği, ancak ülkenin AB’den ayrılmasının ne zaman ve sürecin ne şekilde gerçekleşeceğinin netlik kazanmaması nedeniyle oluşan belirsizliğin varlığını sürdürdüğü ifade edildi. Önümüzdeki dönemde de bunun Britanya ve AB ekonomisi üzerinde etkili olmasının beklendiği belirtildi. Bu gelişmeler doğrultusunda büyüme oranının Avro Alanı’nda 2016’da yüzde 1,7,  2017’de yüzde 1,5 ve 2018’de yüzde 1,7 düzeyinde, AB’de ise 2016’da yüzde 1,8, 2017’de yüzde 1,6 ve 2018’de yüzde 1,8 düzeyinde gerçekleşmesi öngörüldü. 

Bulgaristan’da düzenlenen cumhurbaşkanlığı seçiminin galibi asker kökenli aday Rumen Radev oldu. Radev, yüzde 59,35 oyla cumhurbaşkanı seçildi. Rakibi ve iktidardaki Bulgaristan’ın Avrupa Gelişimi için Vatandaşları (GERB) partisinin desteklediği eski Meclis Başkanı Tzetzka Tzaçeva ise yüzde 35’te kaldı. Rumen Radev’in 22 Ocak 2017 tarihinde Bulgaristan’ın yeni başkanı olarak göreve başlaması öngörülüyor. 

Avusturya’da düzenlenen cumhurbaşkanlığı seçimlerinin üçüncü ve son turunda oyların yüzde 53,3’ünü alan eski Yeşiller lideri ve bağımsız aday Alexander Van Der Bellen kazandı. Alexander Van Der Bellen’in aşırı sağcı rakibi Norbert Hofer ise oyların yüzde 46,7’sini aldı. 

İtalya'da yoğun bir kampanya döneminin ardından hükümetin önerdiği anayasa değişikliğine ilişkin reformundan "Hayır" oyu çıktı. Bu sonuç üzerine Başbakan Matteo Renzi, istifa ettiğini açıkladı. Anayasa değişikliği ile parlamentonun alt kanadına daha fazla yetki verilirken senatonun yetkilerinin azaltılmasının ve senatör sayısının 315'ten 100'e indirilmesi planlanıyordu. Reformlar arasında Ayrıca yerel yönetimlerin bazı yetkilerinin merkezi hükümete devredilmesi de bulunuyordu. İtalya Başbakanı Renzi, anayasanın 3'te 1'ini değiştirecek reform paketi sayesinde, yasama sürecinde yaşanan tıkanıklıkların aşılacağını ve 70 yılda 63 hükümet değiştiren İtalya'da siyasi istikrar sağlanacağını savunuyordu. Anayasa reformu, karşıtları tarafından ise "tek adam yönetimine" yol açacağı gerekçesiyle eleştiriliyordu. Muhalefet, senatonun yetkilerinin elinden alınmasıyla bir kontrol mekanizmasının devreden çıkarılmış olacağını ve merkezi hükümetin eline aşırı güç verileceği gerekçesiyle reformlara karşı çıkıyordu. 

AB Ekonomi ve Maliye Bakanları toplantısında Avrupa Yatırım Planı’na finansman sağlayan Avrupa Yatırım Fonu’nun süresinin 2020’ye kadar uzatılması ve mali kapasitesinin de bu tarihe kadar 500 milyar avroya çıkarılmasına ilişkin anlaşmaya varıldı. 

Avrupa Komisyonu, Avrupa Sömestri döngüsünün ilk aşaması olan, AB’nin ve üye ülkelerin ekonomik ve sosyal alanlarda odaklanması gereken öncelikleri ortaya koyan yıllık büyüme araştırmasını sundu. Komisyon aynı zamanda makroekonomik dengesizliklere ilişkin yıllık Erken Uyarı Mekanizması raporunu ve Avro Alanı’na ilişkin ekonomi politikalarına yönelik tavsiyeleri içeren tasarısını sundu.

AB Ekonomi ve Maliye Bakanları ayrıca, vergi otoritelerinin kara para aklamanın önlenmesinden sorumlu kurumların elindeki bilgilere ulaşmasını sağlayan bir yönergeyi kabul etti. Söz konusu düzenleme ile vergi kanunlarının gereği gibi uygulanabilmesi için vergi otoritelerinin şirketlerin gerçek lehdarlıklarına (beneficial ownership) ilişkin bilgiye ulaşmalarına imkân vermesi amaçlanıyor. 

İtalya’da hükümetin önerdiği anayasa değişikliğinin halkın çoğunluğu tarafından reddedilmesinin ardından başbakanlıktan istifa eden Matteo Renzi’nin yerine Dışişleri Bakanı Paolo Gentiloni atandı. Sosyal demokrat çizgideki Demokratik Parti'nin kurucuları arasında yer alan ve halen üyesi olan Gentiloni, 2015 yılında Federica Mogheri'nin AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi olmasının ardından boşalan Dışişleri Bakanlığı görevine getirilmişti.